شل شدن یا افتادگی بیضه ها که به طور علمی به عنوان تورشن بیضه (Testicular Torsion) شناخته می‌شود، یکی از مشکلات جدی برای آقایان است که در آن بیضه به دور محور خودش چرخیده است و عروق و ارتباطات آن با بدن قطع می‌شود. این موضوع باعث قفل شدن واعصاب و عروق بیضه می‌شود که به کاهش جریان خون به بیضه و ایجاد درد شدید منجر می‌شود.
علائم شل شدن بیضه ها چیست؟
از علائم شل شدن بیضه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- درد شدید: شل شدن بیضه‌ها همراه با درد شدید در منطقه بیضه و کیسه اطراف آن است. این درد ممکن است ناگهانی شروع شده و رفته رفته شدید شود.
- تورم و قرمزی: بیضه مبتلا به تورشن ممکن است متورم شود و در برخی از افراد به رنگ قرمز درآید. این نشانه‌ها به علت اختلال جریان خون در بیضه‌ها و التهاب مرتبط با آن رخ می‌دهد.
- تهوع و استفراغ: برخی از افراد مبتلا به افتادگی بیضه ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوند. این علائم معمولاً ناشی از درد شدید و تنش ناشی از شل شدن بیضه است.
- تفاوت در اندازه بیضه‌ها: در بعضی موارد، بیضه‌ی مبتلا به تورش ممکن است در اندازه کوچکتری نسبت به بیضهٔ سالم باشد. این ممکن است به علت عدم جریان خون به طور کافی به بیضه مبتلا باشد.
در صورت تجربه هر یک از این علائم، لازم است به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کنید. شل شدن بیضه‌ها یک وضعیت طبی فوری است که نیاز به مداخله جراحی فوری دارد تا از کاهش جریان خون به بیضه جلوگیری شود و آسیب دائمی به بافت بیضه ایجاد نشود.
چه عللی سبب افتادگی بیضه ها می شود؟
افتادگی بیضه‌ها نیز به عنوان انزال بیضه (Testicular Descent) شناخته می‌شود و این امر در طول فرایند توسعه جنینی و رشد جنسی مرتبط با جنین پسرانه اتفاق می‌افتد. در زیر، علل اصلی افتادگی بیضه‌ها را بررسی خواهیم کرد:
- عوامل ژنتیک : عوامل ژنتیک و ارثی می‌توانند نقشی در افتادگی بیضه‌ها داشته باشند. برخی از ژن‌ها و عوامل مورد وراثت می‌توانند منجر به نقص در فرایند نزول بیضه‌ها شوند.
- ضعف عضلات : ضعف عضلات که بیضه‌ها را در موقعیت صحیح نگه می‌دارند، می‌تواند باعث افتادگی بیضه‌ها شود. در برخی افراد، این عضلات و اتصالات ضعیف‌تر از حد طبیعی هستند و نمی‌توانند بیضه را به صورت مناسب در موقعیت خود نگه دارند.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی نیز می‌توانند تأثیرگذار بر نزول بیضه‌ها باشند. مثلاً، استفاده از مواد مخدر در دوران بارداری توسط مادر، عوامل محیطی مضر و تأثیرات حساب شده مادرانه ممکن است به تأخیر در نزول بیضه‌ها و افتادگی آنها منجر شود.
افتادگی بیضه‌ها یک وضعیت طبی رایج است و در بسیاری از موارد به طور خودبخودی و بدون نیاز به درمان تغییر می‌کند. با این حال، در مواردی که افتادگی بیضه‌ها باعث عوارض جدی می‌شود، نیاز به مداخله جراحی ممکن است. در صورت مشاهده هر گونه تغییر در موقعیت بیضه‌ها یا نگرانی در این زمینه، بهتر است به پزشک خود مراجعه کرده و مشاوره حرفه‌ای دریافت کنید.
شل شدن بیضه ها چه زمانی دردسرساز می شود؟
شل شدن بیضه‌ها که در اثر عوامل مختلف ایجاد می شود، در صورت عدم مراجعه به موقع به متخصص اورولوژی خوب، می تواند سبب بروز مشکلات جدی در مردان شود.
این بیماری در بعضی موارد به صورت طبیعی رخ می‌دهد و اندازه عادی برای آن وجود ندارد. به طور کلی، شل بودن بیضه‌ها معمولاً مشکل‌ساز نیستند مگر اینکه بر روی کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. برخی از متخصصین بر این باورند که شل بودن بیضه‌ها به میزان زیاد باعث می‌شود تا کارها و فعالیت‌های روزمره مانند پوشیدن لباس، خوابیدن یا حتی دستشویی کردن، برای فرد دشوار گردد.
در واقع افتادگی بیضه ها شل بودن بیضه‌ها به احتمال زیاد سبب درد زیاد در افراد می شود، اما گاهی اوقات شل بودن بیضه‌ها می تواند ناشی از سایر بیماری ها باشد. به عنوان مثال، فتق کشاله ران که باعث بروز بیرون زدگی بافت عضلات شکم می‌شود، می‌تواند سبب شل شدن بیضه‌ها شود. همینطور، وجود کیست نیز ممکن است به شل شدن بیضه‌ها منجر شود. در صورت مشاهده تغییرات غیر طبیعی دربیضه‌های خود، بهتر است به یک متخصص اورولوزی مراجعه نمایید.
چه راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش شل شدن بیضه‌ها وجود دارد؟
جهت پیشگیری و کاهش شل شدن بیضه‌ها، به خصوص زمانی که این موضوع بر کیفیت زناشویی تاثیر گذاشته و مشکلاتی را ایجاد کرده است، راهکارهای زیر پیشنهاد می شود :
استفاده از لباس های زیر همچون زیرپوش یا ساپورت‌های ویژه مردانه می‌تواند به حمایت و پشتیبانی بیشتر بیضه‌ها کمک کند و شل شدن آنها را کاهش دهد.
- استفاده یخ یا کیسه آب سرد بر روی بیضه‌ها: استفاده از پک یخ روی منطقه بیضه‌ها می‌تواند تورم و التهاب را کاهش داده و در نتیجه شل شدن بیضه‌ها را کاهش دهد. در هر صورت، از مستقیم گذاشتن یخ روی پوست حساس بیضه‌ها خودداری کنید و از یک بافت نازک بین پوست و یخ استفاده کنید.
- استراحت و قرار دادن بیضه‌ها در وضعیت تکیه‌گاهی: در برخی موارد، استراحت دادن به بیضه‌ها و قرار دادن آنها در وضعیت تکیه‌گاهی (مانند قرار دادن زیرپایی زمان خواب) می‌تواند به شل شدن بیضه‌ها کمک کند.
- مدیریت استرس: استرس می‌تواند به شل شدن بیضه‌ها و تنش عضلات مربوطه منجر شود. بنابراین، مدیریت استرس و استفاده از روش‌های آرامش بخش مانند تمرینات تنفس عمیق، ماساژ و یوگا می‌تواند مفید باشد.
- مراقبت از سلامت عمومی: حفظ سلامت عمومی بدن، از جمله حفظ وزن سالم، فعالیت بدنی منظم و مصرف یک تغذیه سالم، می‌تواند به بهبود عملکرد بدن و پشتیبانی از سلامت بیضه‌ها کمک کند.
در هر صورت، اگر شل شدن بیضه‌ها به مشکلات جدی یا نگرانی شما منجر می‌شود، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت شل شدن بیضه‌ها را تشخیص داده و راهنمایی‌های دقیقتری ارائه کند.
