اپیسپادیاس یک اختلال نادر است و به طور معمول در مردان بیشتر از زنان دیده میشود. این حالت میتواند تأثیراتی بر روی عملکرد ادراری، جنسی و ظاهری داشته باشد. در افراد مبتلا به اپیسپادیاس سوراخ ادراری دارای ناهنجاری شدیدی است و در جای معمول خود قرار ندارد و اکثرا فقط با جراحی قابل درمان است. در این مقاله در مورد این بیماری تقریبا نادر صحبت خواهیم کرد و به علل بروز آن خواهیم پرداخت.
اپیسپادیاس چیست؟
اپیسپادیاس (EpiSpadias) یک نوع اختلال تولدی یا مادرزادی است که در آن سوراخ ادراری مردانه یا زنانه بر جای عادی قرار نمیگیرد و به جای آن در ناحیه پایینی یا در قسمت دیگری از بدنه آلت شکل میگیرد. در اپیسپادیاس، مجرای ادراری قسمت بالایی قرار میگیرد و یا در سطح بالایی پنیس قرار خواهد گرفت.
درمان اپیسپادیاس معمولاً با جراحی صورت میگیرد تا مجرای ادراری در موقعیت طبیعی قرار گیرد و تمامی عوارض مربوطه اصلاح شود. هدف از جراحی درمانی این است که عملکرد ادراری و جنسی را بهبود بخشد و ظاهر ظاهری را نرمال کند.
علائم و نشانه های اپیسپادیاس
علائم و نشانههای بیماری اپیسپادیاس در مردان و زنان متفاوت ظاهر میشوند. در بخش زیر، علائم اپیسپادیاس در هر دو جنس را بررسی میکنیم:
علائم اپیسپادیاس در مردان
- قرار گرفتن مجرای ادراری در موقعیت غیر طبیعی، معمولاً در قسمت بالایی آلت
- قرار گرفتن ناحیه پایینی آلت به شکل غیر طبیعی
- مجرای ادراری دارای شکاف
- مشکلات در کنترل ادرار
علائم اپیسپادیاس در زنان
- قرار گرفتن مجرای ادراری در قسمت بالایی لب های بیرونی دستگاه تناسلی
- قرار گرفتن ناحیه پایینی لب های بیرونی دستگاه تناسلی در شکل غیر نرمال
- مجرای ادراری دارای شکاف یا تقسیم شده
چه عللی سبب بروز عارضه اپیسپادیاس می شود؟
در واقع علل بروز این بیماری معمولا به ژنتیک و سابقه خانوادگی بستگی دارد اما با این حال ممکن است که این موارد نیز تاثیرگذار باشند.
- برخی از ژنها ممکن است باعث افزایش خطر اپیسپادیاس شوند.
- مصرف برخی داروها، مواد شیمیایی، یا عوامل مسری مانند سیگار یا مواد مخدر در طول دوران بارداری میتوانند خطر اپیسپادیاس را افزایش دهند.
- تغییرات در سطح هورمونها در دوران بارداری میتواند در بروز اپیسپادیاس نقش داشته باشد.
- در بعضی موارد، ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و هورمونی میتواند باعث بروز اپیسپادیاس شود.
تفاوت بیماری اپیسپادیاس با هیپوسپادیاس
اپیسپادیاس و هیپوسپادیاس دو نقص تولدی در مردان هستند که در موقعیت نادرست قرارگیری سوراخ ادراری و سوراخ تناسلی را نشان میدهند. اما این دو بیماری دارای تفاوتهایی هستند.
اپیسپادیاس
در اپیسپادیاس، سوراخ ادراری و سوراخ تناسلی در موقعیت نادرست قرار میگیرند. در این حالت، سوراخ ادراری در بالای آلت تناسلی قرار میگیرد، در حالی که سوراخ تناسلی در مقام عادی واقع میشود. اپیسپادیاس بهطور معمول باعث مشکلات در ادرارکردن میشود و نیاز به جراحی برای تصحیح این حالت و برطرف کردن سوراخ ادراری مینیازد.
هیپوسپادیاس
در هیپوسپادیاس، سوراخ ادراری (اورترا) در موقعیت غیر عادی قرار میگیرد. در حالت نرمال، سوراخ ادراری در قسمت بالای آلت تناسلی قرار دارد، اما در هیپوسپادیاس، سوراخ ادراری در ناحیه پائین تری از آلت تناسلی قرار میگیرد. به عبارت دیگر، سوراخ ادراری در قسمتی از آلت تناسلی که نزدیک به صورت بازی آن قرار دارد، واقع میشود. هیپوسپادیاس میتواند به صورت متغیریت داشته باشد، به این معنی که میتواند در قسمتهای مختلفی از آلت تناسلی رخ دهد.. به عنوان مثال در قسمت میانی، پایینی یا خارجی آلت تناسلی. در صورت بزرگ بودن نقص، نیاز به جراحی تصحیحی وجود دارد تا سوراخ ادراری به موقعیت طبیعی خود منتقل شود.
بیماری اپیسپادیاس در مردان و پسران چگونه است؟
سوراخ ادراری در قسمت ناحیه شکاف میانی آلت تناسلی قرار میگیرد. تفاوت اصلی بین اپیسپادیاس در مردان و پسران در میزان تأثیر بر توانایی ادرار کردن و امکان تولید اسپرم میباشد. درمان اپیسپادیاس در مردان ممکن است شامل جراحی باشد تا سوراخ ادراری به موقعیت طبیعی خود منتقل و ترمیم شود.
بیماری اپیسپادیاس در نوزادان پسر میتواند در اشکال مختلفی رخ دهد. این اشکال بر اساس موقعیت سوراخ ادراری در آلت تناسلی و شدت نقص تفاوت دارد.
اپیسپادیاس غیرسنتی
در این حالت، سوراخ ادراری در بالای آلت تناسلی قرار میگیرد ولی میتواند در موقعیتهای غیرعادی دیگری نیز قرار گیرد. این شکل اپیسپادیاس معمولاً باعث مشکلات در ادرارکردن میشود و نیاز به جراحی برای تصحیح موقعیت سوراخ ادراری دارد.
اپیسپادیاس تام
در اپیسپادیاس تام، سوراخ ادراری در قسمت میانی آلت تناسلی قرار میگیرد و به طور کامل در ناحیه شکاف میانی آلت تناسلی قرار میگیرد. در این حالت، نیاز به جراحی برای تصحیح موقعیت سوراخ ادراری و برطرف کردن تمامی نقصها وجود دارد.
اپیسپادیاس پوستی
در این نوع اپیسپادیاس، سوراخ ادراری در موقعیت طبیعی قرار دارد، اما پوست آلت تناسلی در اطراف آن ناهمواری و شکاف هایی دارد. این نوع اپیسپادیاس نیاز به جراحی برای ترمیم پوست و برطرف کردن ناهمواریها دارد.
بیماری اپیسپادیاس در دختران و زنان چگونه است؟
سوراخ ادراری در بخش پایینی ناحیه تناسلی قرار میگیرد به طوری که دسترسی آسان تری به سوراخ ادراری وجود خواهد داشت. این مورد باعث مشکلاتی مانند ادرار رو به عقب، عفونت ادراری و سختی در کنترل ادرار میشود.
روند درمان اپیسپادیاس برای پسران به چه صورتی است؟
تشخیص و تعیین نوع اپیسپادیاس در نوزادان پسر توسط پزشک متخصص انجام میشود. پزشک با معاینه نوزاد و مشاهده موقعیت سوراخ ادراری، اندازه نقص و نوع تأثیر آن بر ادرارکردن و امکان تولید اسپرم تصمیمگیری میکند. سپس بر اساس نتایج معاینه، پزشک معالج راهکارهای درمانی مناسب را برای تصحیح اپیسپادیاس ارائه میدهد.
روند درمان اپیسپادیاس در پسران معمولاً شامل جراحی است. هدف اصلی درمان اپیسپادیاس، تصحیح موقعیت سوراخ ادراری و بازسازی ساختار طبیعی آلت تناسلی است.
روند درمان اپیسپادیاس برای دختران به چه صورتی است؟
در برخی موارد اپیسپادیاس در دختران، جراحی شاید لازم نباشد و بتوان با روشهای غیرجراحی مانند تمرینات فیزیکی، فیزیوتراپی و مداخلات تنظیمی بهبود یافت. اما در برخی موارد، جراحی برای تصحیح موقعیت سوراخ ادراری لازم است. در جراحی، سوراخ ادراری به موقعیت طبیعی خود منتقل و ترمیم میشود. جراحی ممکن است شامل ترمیم پوستی و بافتی، استفاده از پیوندهای بافتی یا روشهای دیگر باشد.
سوالات متداول
اپیسپادیاس قابل درمان است؟
درمان اصلی اپیسپادیاس در پسران معمولاً شامل جراحی است. هدف اصلی جراحی، تصحیح موقعیت سوراخ ادراری و بازسازی ساختار طبیعی آلت تناسلی است.
پس از جراحی اپیسپادیاس، کودک نیاز به مراقبت خاصی دارد؟
پزشک معالج توصیه های خاصی برای مراقبت پس از جراحی، تغییرات در نحوه تغذیه و فعالیت های روزمره کودک را به شما اعلام میکند.
نتیجه گیری
در مورد بیماری اپیسپادیاس دانستید که یک مشکل مادرزادی است که از بدو تولد برای فرد ایجاد شده است و مجرای ادراری نیز دارای مشکلاتی است که فقط از طریق جراحی درمان میگردد. این مشکل بیشتر در آقایان دیده میشود و باید برای بهبود اقدامات را توسط بهترین جراح انجام دهید. دکتر علی صمیمی برای درمان اپیسپادیاس دارای مهارت فوق العاده ای بوده و بیمار را در این زمینه راهنمایی فوق العاده ای خواهد کرد که از نگرانی خارج شود.