یکی از علل نارسایی کلیه، دیابت است، بیماری که با سطح بالای قند خون مشخص می شود. با گذشت زمان، افزایش سطح قند خون به میلیون ها واحد فیلتر کننده کوچک در هر کلیه آسیب می رساند. که در نهایت می تواند منجر به نارسایی کلیه می شود. حدود 20 تا 30 درصد از افراد مبتلا به دیابت به بیماری کلیوی یا نفروپاتی دیابتی مبتلا می شوند، اگرچه نمی توان گفت که همه این موارد این ها به نارسایی کلیه ختم می شود. فرد مبتلا به دیابت چه از انسولین استفاده کند چه نکند مستعد نفروپاتی است. این خطر مربوط به مدت زمانی است که فرد دیابت دارد.
هیچ درمانی جهت نفروپاتی دیابتی وجود ندارد. نام دیگر این بیماری گلومرولواسکلروز دیابتی است. افراد مبتلا به دیابت همچنین در معرض خطر سایر مشکلات کلیوی از جمله تنگی عروق به کلیه ها هستند که به آن تنگی شریان کلیوی یا بیماری رنواسکولار می گویند.
بیش تر بخوانید => انسداد مجاری ادراری
علائم نارسایی کلیه در افراد مبتلا به دیابت
برای افراد مبتلا به دیابت، مشکلات کلیوی معمولاً در طی معاینه توسط پزشک تشخیص داده می شود. گاهی اوقات ممکن است فرد بدون اینکه بداند به دیابت نوع 2 مبتلا شود. این بدان معناست که سطوح بالای قند خون کنترل نشده آنها ممکن است به آرامی به کلیه های آسیب برساند. در ابتدا، تنها نشانه، سطح بالای پروتئین در ادرار است. ممکن است سال ها طول بکشد تا کلیه ها آنقدر آسیب ببینند که سبب بروز علائم شوند. برخی از علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- احتباس مایعات ( در پاها یا صورت)
- خستگی
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
روش های تشخیص نارسایی کلیه در افراد دیابتی
آزمایش های مختلفی برای تشخیص نفروپاتی دیابتی وجود دارد تا بتوان آن را تشخیص داد :
آزمایش ادرار
برای بررسی میزان پروتئین، آزمایش پروتئین انجام می شود. در صورتی که سطح پروتئین غیرطبیعی باشد، می تواند حاکی از نفروپاتی دیابت باشد.
اندازه گیری فشار خون
در صورتی که فرد به نفروپاتی دیابت مبتلا باشد، فشار خون وی افزایش می یابد که نه تنها به حالت نرمال باز نمی گردد، بلکه روز به روز پیشرفت می کند.
آزمایش خون
جهت بررسی میزان عملکرد کلیه ها، آزمایش خون انجام می شود.
بیوپسی
در بیوپسی با استفاده از یک سوزن، تکه ای کوچک از بافت کلیه برداشته شده و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد. بیوپسی معمولا زمانی انجام می شود که کلیه به دلیل دیابت دچار نارسایی شده باشد.
سونوگرافی کلیه
با استفاده از سونوگرافی کلیه، تصویری از کلیه ها و اندازه آن ها فراهم می شود که می توان از طریق آن باریک شدن عروق کلیه ها که سبب کاهش عملکرد کلیه ها شده است را بررسی نمود.
روش های درمانی دیابت و نارسایی کلیه
روش درمانی برای نفروپاتی دیابتی وجود ندارد، اما با بدتر شدن وضعیت، روش های درمانی تهاجمی تر باید صورت گیرد. از جمله گزینه های درمانی که در نظر گرفته می شود، شامل کوارد زیر است :
پیشگیری
بهترین روش پیشگیری است که می توان با بررسی و کنترل سطح قند و فشار خون به آن دست یافت.
داروها
داروهای مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین جهت کنترل و درمان آسیب های کلیوی می توانند سبب کاهش فشار خون بالا شوند.
دیالیز
این روش درمان کلیه مصنوعی نیز نامیده می شود. نارسایی کلیه مرحله نهایی به معنای عدم عملکرد کلیه است. در روش دیالیز مسیر خون توسط دستگاهی مخصوص تغییر داده شده (همودیالیز) و این کار به حفظ آب و نمک و از بین بردن مواد زائد کمک می کند. همچنین می توان مواد زائد را از طریق مایعی که وارد شکم می شود (دیالیز صفاقی) از بین برد. لازم است شخص باقی عمر خود را هر هفته چندین بار دیالیز انجام دهد.
پیوند کلیه
کلیه سالم که از شخص فوت کرده یا از اقوام یا دوستان اهدا شده است کار کلیه های آسیب دیده را انجام خواهد داد.
بیش تر بخوانید => بیماری های پروستات
استراتژی های کاهش خطر دیابت و نارسایی کلیه
فرد مبتلا به دیابت می تواند خطر ابتلا به نفروپاتی دیابتی را کاهش داده و یا حداقل به چندین طریق از جمله موارد زیر شروع آن را به تأخیر بیاندازد:
- کنترل شدید سطح قند خون
- اطمینان از کنترل مناسب فشار خون
- خودداری از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- درمان سریع عفونت های دستگاه ادراری با آنتی بیوتیک
- نوشیدن مایعات غیر الکلی، ترجیحاً آب
- پرهیز از درمان های پزشکی که بر کلیه ها فشار می آورند، مانند پرتونگاری ایکس که نیاز به تزریق رنگ های کنتراست دارد.
- انجام آزمایشات منظم برای اطمینان از سلامت کلیه ها
