نارسایی کلیه یکی از مشکلات و بیماری هایی مربوط به کلیه است که می تواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند. در صورت نارسایی کلیه، فرد می تواند احساس خستگی، تهوع، احساس نیاز به دفع مکرر ادرار داشته باشد. از مهم ترین علل آن نیز می توان به فشار خون بالا و دیابت اشاره نمود. با پیوند کلیه و دیالیز می توان این مشکل را تا حدود زیادی برطرف نمود.
نارسایی کلیه چیست؟
وقتی صحبت از نارسایی کلیه می شود، بدین معناست که کلیه های فرد به خوبی عمل نمی کنند. البته ممکن است فقط یکی از کلیه ها دچار مشکل شود. این اختلال ممکن است موقتی باشد ولی به سرعت ایجاد شود، هم می تواند طولانی مدت بوده و به یک بیماری مزمن تبدیل شود. در این صورت با گذشت زمان وضعیت وخیم تر می شود.
به محض اینکه نارسایی کلیه توسط بهترین متخصص اورولوژی تشخیص داده شود، باید درمان را آغاز کنید چرا که بدون درمان، احتمال زنده ماند چند روز تا چند هفته است.
کار کلیه چیست؟
کلیه ها اندام های لوبیایی شکل هستند که اندازه آن ها به اندازه مشت هر فرد است. محل قرارگیری آن ها زیر قفسه سینه است.
از مهم ترین کارهای کلیه، کمک به دفع سموم بدن از طریق ادرار است. کلیه ها می توانند سبب فیلتر کردن خون می شوند و مواد زائد و سمی را از طریق ادرار دفع می کنند. در صورت عدم درست کار کردن کلیه ها، فرد احساس بیماری خواهد کرد، چرا که مواد زائد از بدن دفع نمی شوند.
چه کسانی دچار نارسایی کلیوی می شوند؟
هر فردی می تواند به بیماری نارسایی کلیوی دچار شود. اما افرادی هستند که بیش تر در معرض ابتلا به نارسایی کلیه هستند. این افراد عبارتند از :
- افرادی که دچار دیابت هستند.
- کسانی که فشار خون بالایی دارند.
- افرادی که به بیماری های قلبی دچارند.
- کسانی که در خانواده آن ها به بیماری های کلیوی دچار بوده اند.
- افرادی که ساختار کلیه های آن ها غیر عادی است.
- کسانی که سن آن ها بالای 60 سال است.
- افرادی که سابقه استفاده از انواع مسکن ها از جمله داروهای غیر استروئیدی به صورت طولانی مدت داشته باشند.
نارسایی کلیه چگونه اتفاق می افتد؟
مراحل بیماری کلیوی با توجه به میزان فیلتراسیون گلومرولی تخمینی شما (eGFR) وجود دارد.
eGFR شما محاسبهای است که نشان میدهد کلیهها چقدر مواد را فیلتر میکنند. یک eGFR طبیعی حدود 100 است. کمترین eGFR 0 است، به این معنی که هیچ عملکرد کلیه باقی نمانده است.
مراحل هر بیماری کلیوی عبارتند از :
مرحله اول
GFR شما بالاتر از 90 اما زیر 100 است. در این مرحله، کلیه های شما آسیب خفیفی دارند اما همچنان به طور طبیعی کار می کنند.
مرحله دوم
GFR شما ممکن است کمتر از 60 یا تا 89 باشد. شما نسبت به مرحله I به کلیه های خود آسیب بیشتری وارد می کنید، اما آنها همچنان به خوبی کار می کنند.
مرحله سوم
GFR شما ممکن است کمتر از 30 یا تا 59 باشد. ممکن است از دست دادن خفیف یا شدید عملکرد کلیه داشته باشید.
مرحله چهارم
GFR شما ممکن است کمتر از 15 یا تا 29 باشد. شما از دست دادن شدید عملکرد کلیه دارید.
مرحله پنجم
GFR شما کمتر از 15 است. کلیه های شما در حال نزدیک شدن به نارسایی کامل هستند.
علائم و نشانه های نارسایی کلیه
بسیاری از افراد در مراحل اولیه بیماری کلیوی علائم کمی را تجربه می کنند یا هیچ علامتی ندارند. با این حال، بیماری مزمن کلیه (CKD) همچنان ممکن است باعث آسیب شود حتی اگر احساس خوبی داشته باشید.
علائم CKD و نارسایی کلیه بین افراد متفاوت است. اگر کلیه های شما به درستی کار نمی کنند، ممکن است متوجه یک یا چند مورد از علائم زیر شوید:
خستگی شدید (خستگی).
تهوع و استفراغ.
گیجی یا مشکل در تمرکز.
تورم (ادم)، به ویژه در اطراف دست ها، مچ پا یا صورت.
دفعات ادرار کردن
کرامپ (اسپاسم عضلانی).
پوست خشک یا خارش دار.
اشتهای ضعیف یا غذا ممکن است طعم فلزی داشته باشد.
علل نارسایی کلیه
دیابت و فشار خون بالا شایع ترین علل بیماری مزمن کلیوی و نارسایی کلیه هستند.
دیابت کنترل نشده می تواند منجر به افزایش سطح قند خون (هیپرگلیسمی) شود. قند خون بالا به طور مداوم می تواند به کلیه ها و سایر اندام ها آسیب برساند.
فشار خون بالا به این معنی است که خون به شدت از طریق رگ های خونی بدن شما حرکت می کند. با گذشت زمان و بدون درمان، نیروی اضافی می تواند به بافت کلیه شما آسیب برساند.
نارسایی کلیه معمولاً به سرعت اتفاق نمی افتد. سایر علل CKD که ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود عبارتند از :
بیماری کلیه پلی کیستیک (PKD). PKD وضعیتی است که شما از یکی از والدین خود به ارث می برید (شرایط ارثی) که باعث می شود کیسه های پر از مایع (کیست) در داخل کلیه های شما رشد کنند.
بیماری های گلومرولی بیماری های گلومرولی بر چگونگی فیلتر کردن مواد زائد توسط کلیه ها تأثیر می گذارد.
لوپوس. لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که می تواند باعث آسیب اندام، درد مفاصل، تب و بثورات پوستی شود.